ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ: ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΡΑ!
editorial
Ο υπαρξιακός κίνδυνος για τον ανθρώπινο πολιτισμό από την Κλιματική Κρίση επιβεβαιώθηκε φέτος με τις χειρότερες ως τώρα καταστροφές και τις πιο δραματικές προειδοποιήσεις διεθνών θεσμών και οργανισμών. Αιτία της κρίσης η αποτυχία της παγκόσμιας καπιταλιστικής ελίτ να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, παρά τη ρητορεία και τις υποσχέσεις. Οι εκπομπές της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ανάλογες με το μικροσκοπικό της μέγεθος. Η ελίτ της όμως έχει μεγαλεπήβολες βλέψεις: να συμμετέχει στην έρευνα, εξόρυξη και εμπορία των ορυκτών καυσίμων της Ανατολικής Μεσογείου. Το να ζητούμε από αυτή την κυβέρνηση να ελαττώσει τις εγχώριες εκπομπές είναι όπως να απαιτεί κανείς από τον Πάμπλο Εσκομπάρ να περιορίσει τη χρήση κοκαΐνης στη χασιέντα του. Πρέπει να σταματήσουν οι έρευνες και η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης ορυκτών καυσίμων, όπως καλούν ο ΟΗΕ και άλλοι διεθνείς θεσμοί. Και αυτό να κατοχυρωθεί με νόμο, όπως διεκδικούν τα κινήματα σε πολλές χώρες «προικισμένες» με πλανητικά δηλητήρια, και έχουν ήδη υιοθετήσει μερικά κράτη. Η κυπριακή Αριστερά οφείλει να κινηθεί προς αυτή τη κατεύθυνση, για την ειρήνη στην περιοχή και πάνω απ΄ όλα για το μέλλον της ανθρωπότητας.
ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΕΡΓΟ ΘΕΑΤΕΣ; ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΟΧΙ
Ήταν ακόμα μια χρονιά παγκόσμιων ρεκόρ, όχι Ολυμπιακών αλλά καταστροφών από την κλιματική κρίση. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας χαρακτήρισε τις φετινές πυρκαγιές ως τη μεγαλύτερη καταστροφή μετά την εισβολή του 1974. Το συμπέρασμά του όμως ήταν ότι πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί, και το κύριο μέτρο που σκοπεύει να πάρει είναι η αυστηρή εφαρμογή του νόμου για ακούσιους και εκούσιους εμπρηστές.
Αυτά είναι ανοησίες, όπως πολλοί επισήμαναν. Από αυτούς όμως πολλοί επικεντρώθηκαν στην νεοφιλελεύθερη τσιγγουνιά, την ανικανότητα και τη διαφθορά της κυβέρνησης, που άφησε την δασοπυρόσβεση ανίκανη να αντιμετωπίσει τις πυρκαγιές.
Στην Ελλάδα, όπου κυβερνητικές πολιτικές αλλά και η αντιπολίτευση σε αυτές εξελίσσονται συχνά παράλληλα με αυτές στην Κυπριακή Δημοκρατία, ο Πρωθυπουργός δικαιολογήθηκε ότι οι φετινές καταστροφές οφείλονται στην Κλιματική Κρίση. Για να πάρει από πολλές πλευρές την απάντηση πως αυτή ήταν η αισχρή δικαιολογία μιας κυβέρνησης που προτιμά να δίνει το δημόσιο χρήμα στους εξοπλισμούς και τους μεγαλοεπιχειρηματίες παρά στην προστασία των δασών.
Ωστόσο, το σωστό αυτό συμπέρασμα συχνά εκφράζεται με τρόπο τέτοιο ώστε να στέλνει το μήνυμα πως είμαστε «ξανά στο ίδιο έργο θεατές». Γράφει για παράδειγμα σε ανάρτηση της η δημοσιογράφος και στέλεχος του ΚΚΕ Σεμίνα Διγενή:
«Όσα ακούσαμε από τον κ. Μητσοτάκη, είναι ακριβώς τα ίδια που ακούμε από τους ομοίους του, εδώ και δεκαετίες, μετά από μεγάλες καταστροφές.
Οι ίδιες αναζωπυρωμένες δεσμεύσεις για δήθεν αποκατάσταση, έργα και υποδομές, που μένουν στα λόγια. Το μόνο που συνεχίζεται, στην ανοχύρωτη χώρα, είναι η ίδια ακριβώς πολιτική της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης, των ελλείψεων σε υποδομές και προσωπικό, της απουσίας ολοκληρωμένου σχεδίου αντιπυρικής προστασίας.«
Δυστυχώς δεν πρόκειται για «μια από τα ίδια». Τέτοιες κριτικές δεν συνειδητοποιούν το υπαρξιακό σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται ο ανθρώπινος πολιτισμός, ίσως και το ίδιο το ανθρώπινο είδος, όπως βεβαιώνει η επιστημονική κοινότητα. Υποτιμούν το κρίσιμο πρόβλημα, τη ραγδαία εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής σε κρίση, την απότομη αύξηση της συχνότητας των ακραίων καιρικών και άλλων παράγωγων φαινόμενων όπως οι πυρκαγιές, και τις πραγματικές πιθανότητες ενός πολύ ζοφερού μέλλοντος [1]. Έτσι δεν κατανοούν ποιες είναι οι κατά πολύ χειρότερες ενοχές των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πράγμα που δυστυχώς ενθαρρύνει σχόλια μειωτικά της σημασίας της κλιματικής κρίσης στα ΜΚΔ, ακόμα και από αριστερούς.[2]
Τέτοιες κριτικές αποτελούν μια «knee-jerk reaction», μια αντανακλαστική αντιπολίτευση. Στις σημερινές συνθήκες κατηγορίες που εστιάζουν στην τσιγγουνιά, την ανικανότητα και τη διαφθορά θυμίζουν την προσαγωγή στο δικαστήριο του αρχιγκάγκστερ Αλ Καπόνε, γνωστού ενόχου για πολλαπλές δολοφονίες, με κατηγορία την… φοροδιαφυγή.
Το Bureau of Investigation (μετέπειτα FBI) αναγκάστηκε να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο επειδή δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τους μεγαλοδικηγόρους του Αλ Καπόνε και την εξαγορά δημόσιων αξιωματούχων. Ωστόσο η αντιπολίτευση σε Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία δεν αντιμετωπίζει τέτοιους περιορισμούς. Μπορεί η πραγματικότητα να αξιοποιείται πονηρά από την άρχουσα ελίτ ως δικαιολογία. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι διαψεύδεται η πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης, ούτε ότι δικαιούμαστε να την υποτιμήσουμε στον ελάχιστο βαθμό, όταν μάλιστα η κλιματική κρίση είναι το κύριο ενοχοποιητικό στοιχείο και η χειρότερη κατηγορία εναντίον αυτής της ελίτ.
«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟΥ, ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΟΥ ΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΙΜΟΥ»
«Manage the Unavoidable, Avoid the Unmanageable«: Αυτό το «χιαστό» ρητορικό σχήμα, που βρίσκεται από το 2007 στον τίτλο πολλών κειμένων του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, μπορεί να βοηθήσει να ξεμπλέξουμε το νήμα των ευθυνών.
Οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Αναστασιάδη δεν κατάφεραν να διαχειριστούν κάποια – πλέον αναπόφευκτα – αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης όπως οι καταστροφικές πυρκαγιές, που έγιναν μέρος της ζωντανής πραγματικότητας. Αντί να ενισχύσουν τα συστήματα δασοπυρόσβεσης, τα άφησαν να ατονήσουν και το ίδιο πιθανότατα θα λέμε σε λίγο καιρό για τα αντιπλημμυρικά έργα, αφού εκτός από την αυξημένη πιθανότητα ακραίων νεροποντών «μια δασική πυρκαγιά μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση των πλημμυρών«.
Ωστόσο ανάλογα προβλήματα και καταστροφές αντιμετώπισαν τα τελευταία χρόνια πολύ πιο «καθωσπρέπει» κυβερνήσεις, όπως των ΗΠΑ, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Γερμανίας και του Βελγίου. Κι αυτές στάθηκαν ανίκανες να αντιμετωπίσουν ακραία καταστροφικά φαινόμενα που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Επειδή…
Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ, ΤΟ ΣΠΑΝΙΟ ΚΑΙ ΑΠΙΘΑΝΟ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ KANONIKO
Η δικαιολογία του Μητσοτάκη, ότι «η κλιματική αλλαγή και η ένταση των φαινομένων δημιούργησαν καινούργια δεδομένα που δεν μπορούσαν να έχουν προβλεφθεί» δεν πείθει στην περίπτωση αυτού του καθ’ έξιν τσιγγούνη στις δημόσιες δαπάνες. Δεν δικαιολογεί όμως ούτε τις πιο «καθωσπρέπει» κυβερνήσεις. Οι επιστήμονες προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια για «παχιές ουρές» (fat tails) στις κατανομές των κινδύνων από την κλιματική κρίση, δηλαδή για τις μικρές αλλά καθόλου αμελητέες πιθανότητες εμφάνισης ακραίων φαινομένων στο άμεσο μέλλον [3].
Η προφύλαξη από αυτές τις αυξανόμενες πιθανότητες καταστροφών στην εποχή μας, όπου “η εξαίρεση μετατρέπεται σε κανονικότητα”, δεν αποτελεί ωστόσο προτεραιότητα για τους ηγέτες των μεγάλων οικονομιών. Όπως αναφέρει έκθεση προερχόμενη από τον ΟΗΕ για την αλληλεξάρτηση των τελευταίων καταστροφικών φαινομένων «Τρεις αιτίες επηρέασαν καθοριστικά τα περισσότερα [κλιματικά] γεγονότα… η καύση ορυκτών καυσίμων, η κακή διαχείριση κινδύνου και η ελάχιστη σημασία που δόθηκε στο περιβάλλον κατά τη λήψη αποφάσεων «.
«ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΡΙΑΣΜΟΣ – ADAPTATION AND MITIGATION»
Αυτοί οι δύο πόλοι αναφέρονται στις σημαντικότερες ανακοινώσεις του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, και αποτελούν μια άλλη διατύπωση της διαχείρισης του αναπόφευκτου και της αποφυγής του μη διαχειρίσιμου [4]. Η προσαρμογή πρέπει να είναι ικανή να διαχειριστεί το αναπόφευκτο. Ο μετριασμός – μέσα από τον περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, κύρια διοξειδίου του άνθρακα από καύση ορυκτών καυσίμων – πρέπει να επιτρέψει τουλάχιστον να αποφύγουμε το μη διαχειρίσιμο.
Τα τελευταία γεγονότα έδειξαν την αδυναμία διαχείρισης αυτού που δεν είναι πια μόνο αναπόφευκτο αλλά συμβαίνει ήδη. Φανέρωσαν την έλλειψη πολιτικής και οικονομικής βούλησης για αποτελεσματική προσαρμογή στην κλιματική κρίση μικρών και μεγάλων κυβερνήσεων, ακόμα και των πλούσιων κρατών.
Πόσο όμως έχει αποτύχει ο άλλος, ο κρίσιμος πόλος, αυτός του μετριασμού της κλιματικής κρίσης, ώστε να αποφευχθεί το μη-διαχειρίσιμο; Πόσο κοντά είμαστε σε μια κλιματική κρίση με επακόλουθα που η ανθρωπότητα δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει; Πόσο χρειάζεται εξαιρετικά γρήγορη δράση– από δω και μπρος! – για να αποφύγουμε το μη-διαχειρίσιμο; Αυτά είναι τα κρίσιμα ερωτήματα. Η απάντηση βρίσκεται στην όλο αυξανόμενη ένταση του κατεπείγοντος που εκπέμπουν οι εκθέσεις του IPCC, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (International Energy Agency, IEA) και οι ανακοινώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ, ιδιαίτερα από τον Οκτώβρη του 2018 [5].
ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ (IPCC), ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Οι τρεις αυτοί οργανισμοί είναι οι εγκυρότεροι πάνω στα θέματα της Κλιματικής Αλλαγής, και όλοι φέτος «χτύπησαν κόκκινο συναγερμό« [6]. Αλλά η ανακοίνωση του λιγότερο γνωστού από τους τρεις, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (Δ.Ο.Ε.), είναι η πιο τρομακτική, γιατί αυτός ο οργανισμός από καταβολής του υπήρξε ο πιο συντηρητικός από τους τρεις. O Δ.Ο.Ε. ιδρύθηκε από μεγάλες Δυτικές χώρες μετά την ενεργειακή κρίση του 1973 για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα επάρκειας τους σε ενέργεια. Όμως φέτος τον Μάιο η Δ.Ο.Ε. αναφέρει ειρωνικά στην έκθεση «Net Zero by 2050 A Roadmap for the Global Energy Sector» πως «ο αριθμός των χωρών που έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν μηδενικές καθαρές εκπομπές [Net Zero Emissions ή NZE] έως τα μέσα του αιώνα… συνεχίζει να αυξάνεται, αλλά το ίδιο κάνουν και οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου«, και πως «Αυτό το χάσμα μεταξύ ρητορείας και δράσης πρέπει να κλείσει«.
Αυτό που μας ενδιαφέρει άμεσα από την έκθεση του Δ.Ο.Ε. είναι ένα συμπέρασμα της:
«Η ταχεία πτώση στη ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην NZE [στο δρόμο προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές – net zero emissions] σημαίνει πως δεν χρειάζονται καθόλου έρευνες για ορυκτά καύσιμα και δεν χρειάζονται νέα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου εκτός από αυτά που έχουν ήδη εγκριθεί προς ανάπτυξη. Δεν χρειάζονται νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην NZE πέρα από αυτά που βρίσκονται ήδη υπό ανάπτυξη/κατασκευή.«
ΈΞΩ Η EXXONMOBIL ΑΠΟ ΤΗΝ Α. ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Η Υπουργός Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νατάσα Πηλείδου, έχει πλήρη αντίληψη αυτής της θέσης του Δ.Ο.Ε. Και όμως, δύο μόλις μήνες μετά την δημοσιοποίηση της έκθεσής του, θριαμβολογεί ότι στα «Τέλη Νοεμβρίου, αρχές Δεκεμβρίου, επαναρχίζει το γεωτρητικό πρόγραμμα της ExxonMobil, και η νέα γεώτρησή της στο οικόπεδο 10 της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας«. Πρόκειται για την ExxonMobil που ο γνωστός νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman χαρακτηρίζει «Εχθρό του Πλανήτη».
Ένα μήνα και κάτι αργότερα, στις 9 Αυγούστου 2021, ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ, αναφερόμενος στην τελευταία έκθεση του IPCC, επανέλαβε την θέση του Δ.Ο.Ε., καθιστώντας σαφές πως «Οι χώρες πρέπει επίσης να σταματήσουν όλες τις νέες έρευνες και εγκαταστάσεις παραγωγής ορυκτών καυσίμων«. Παρά την θρησκευτική ευλάβεια με την οποία η κυβέρνηση μας απαιτεί να αντιμετωπίζουν όλοι όσα την βολεύουν από τις δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ στο Κυπριακό, αυτή η ξεκάθαρη δήλωση του ΓΓ, σε μια από τις πιο δραματικές εκκλήσεις του – «αυτή η έκθεση πρέπει να λειτουργήσει ως αγγελία θανάτου για τον άνθρακα και τα ορυκτά καύσιμα, πριν αυτά καταστρέψουν τον πλανήτη μας» – την αφήνει απολύτως ασυγκίνητη. Την γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της, και η ExxonMobil συνεχίζει να είναι προσκεκλημένη μας. Πρόκειται για υποκρισία επικών αλλά και εγκληματικών διαστάσεων.
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ; ΑΔΙΑΦΟΡΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ
Η υποκρισία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υστερεί. Σε συνέντευξη στον Φιλελεύθερο με τίτλο «Φον ντερ Λάιεν: H Κύπρος πρωταγωνίστρια στην κλιματική αλλαγή» (γλώσσα λανθάνουσα…), η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αναφέρεται ούτε μια φορά στο πρόγραμμα εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων της Α. Μεσογείου. Πράγμα εκπληκτικό αλλά όχι ανεξήγητο, αφού στην ανακοίνωση για την ExxonMobil η υπ. Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου ανέφερε ότι αναμένονται στο άμεσο μέλλον να επανακάμψουν για έρευνες και οι ευρωπαϊκοί ενεργειακοί κολοσσοί Total και ENI.
Αντί λοιπόν να ασχοληθεί με τους υδρογονάνθρακες της Α. Μεσογείου, η ανώτατη ευρωπαία αξιωματούχος δηλώνει ότι η «συνεργασία μου με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είναι εξαιρετική«, και συμπληρώνει:
«Χρειαζόμαστε ολοκληρωτικά την Κύπρο στο πλευρό μας, στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. Έχοντας αυτό υπόψη πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες ώστε να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα«
Πόσο επείγουσα όμως μπορεί να θεωρηθεί η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μιας χώρας της οποίας οι εκπομπές είναι μόλις το 1/5.000 των παγκόσμιων, όταν οι κακές «φιλοδοξίες» της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες; Να πως τις αποτύπωσε τον περασμένο Ιούλιο η Τούλα Ονουφρίου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), αδιαφορώντας πλήρως για την απαίτηση του Δ.Ο.Ε. και του ΓΓ του ΟΗΕ να σταματήσουν οι έρευνες και το χτίσιμο νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης ορυκτών καυσίμων:
«για το φυσικό αέριο, που είναι το «καθαρότερο» των υδρογονανθράκων … η ζήτηση αναμένεται να παραμείνει ανθεκτική. Με αυτή την ανθεκτική μακροπρόθεσμη ζήτηση, όπως είπε, ενδέχεται οι κυπριακοί πόροι να έχουν την ευκαιρία να ανταγωνιστούν ως πηγή εφοδιασμού σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.» [7]
Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει, ούτε έχει ξεκινήσει την κατασκευή καμιάς εγκατάστασης εξόρυξης. Οπότε οι «πόροι» στους οποίους αναφέρεται η Πρόεδρος της ΕΥΚ θα προέλθουν από δραστηριότητες (έρευνες και νέες εγκαταστάσεις εξόρυξης) τις οποίες Δ.Ο.Ε. και Γ.Γ. του ΟΗΕ αποκηρύττουν ευθέως.
Η αποφυγή αυτής της εξέλιξης είναι πολύ πιο σημαντική από την απαίτηση η κυβέρνηση να κάνει τα απαραίτητα για να μειωθούν οι τοπικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΞΟΡΥΞΗΣ
Ο Joseph Stiglitz, νομπελίστας που διετέλεσε «Πρώτος Οικονομολόγος» της Παγκόσμιας Τράπεζας, έγραψε μετά την τελευταία έκθεση του IPCC πως «επιτέλους ξύπνησε ο κόσμος» για την «υπαρξιακά επιτακτική ανάγκη να εξασφαλιστεί η γρήγορη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία«. Σημειώνει όμως πως παρ’ όλα αυτά «πάρα πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνεχίζουν να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων«. Και πως παρόλο που τέτοιες νέες επενδύσεις (θα έπρεπε να) κινδυνεύουν να μετατραπούν σε «stranded assets«, αχρηστευμένα στοιχεία ενεργητικού.[8]
«… οι περισσότεροι ιδιοκτήτες [στοιχείων ενεργητικού σε ορυκτά καύσιμα] θα πολεμήσουν εγωιστικά για να εκμεταλλευτούν την ιδιοκτησία τους, όσο επικίνδυνο και να είναι αυτό. Η χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων [σε ορυκτά καύσιμα] δημιουργεί μια δυσμενή πολιτική δυναμική. Υπάρχουν ισχυρά λόμπι δεσμευμένα στην καταπολέμηση της πράσινης μετάβασης…«
Δεν υπάρχει καλύτερο (ή χειρότερο) παράδειγμα τέτοιου «ισχυρού λόμπι» από την ExxonMobil, τον «εχθρό του Πλανήτη» με τον οποίο συνεργάζεται η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια συνεργασία που δείχνει διαφθορά κατά πολλές τάξεις μεγέθους ανώτερη από τα «Χρυσά Διαβατήρια» και τα “Pandora Papers”.
Ποιο όμως είναι το «δια ταύτα»; Ο Stiglitz καταλήγει πως «Το ιδανικό θα ήταν απλά να απαγορεύσουμε τέτοιες επενδύσεις. Αλλά για την ώρα αυτή η επιλογή είναι πολιτικά ανεφάρμοστη στις Ηνωμένες Πολιτείες και πολλές άλλες χώρες«
Σαν προοδευτικός αλλά αστός οικονομολόγος, ο Stiglitz προτείνει εναλλακτικές «εφαρμόσιμες» νομοθετικές και δημοσιονομικές ρυθμίσεις ενθάρρυνσης ή αποθάρρυνσης των επιχειρηματιών και της αγοράς, για την καταπολέμηση της Κλιματικής Κρίσης στη βάση, πάνω κάτω, του μοντέλου που προτείνει και η ΕΕ (βλέπε π.χ. την συνέντευξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που προαναφέρθηκε). Όμως σε μια κρίση που ίσως να έχει ήδη ξεφύγει, δεν υπάρχουν περιθώρια για «πολιτικά εφαρμόσιμες» λύσεις που να στηρίζονται στην ενθάρρυνση των επιχειρήσεων από τις κυβερνήσεις για να «κάνουν το σωστό».
Εξάλλου η όλο και συχνότερη εμφάνιση μεγαλύτερων καταστροφών που συνδέονται με την κλιματική κρίση θα επιτρέψει τη καλύτερη κατανόηση του κινδύνου από τους απλούς ανθρώπους.
Η ανατροπή της πολιτικής πραγματικότητας στην οποία αναφέρεται ο Stiglitz είναι δυνατή. Προϋποθέτει όμως πλατιά και ουσιαστική ενημέρωση, και απαγκίστρωση από τα πατριδοκάπηλα «δόγματα εξαίρεσης» της Δεξιάς. Πράγματα που μόνο η παρέμβαση της Αριστεράς μπορεί να πετύχει.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ, ΕΧΕΙ ΚΙΟΛΑΣ ΓΙΝΕΙ
Αυτή η «πολιτικά ανεφάρμοστη στις Ηνωμένες Πολιτείες επιλογή» έχει γίνει ήδη πραγματικότητα σε ένα αριθμό κρατών. Το Euronews στις 12 Αυγούστου 2021 αναφέρει έξη τέτοια κράτη που έχουν απαγορεύσει δια νόμου τις νέες έρευνες και εγκαταστάσεις, (περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στο «Απαγόρευση Δια Νόμου Των Ερευνών Για Υδρογονάνθρακες; Ναι, Γίνεται, Το Έκαναν!«). Από αυτά η Γαλλία, Ιρλανδία, Δανία και Ισπανία ανήκουν στην Ευρωπαϊκής Ένωση. Μάλιστα, η Δανία με την Κόστα Ρίκα προγραμματίζουν τη δημιουργία μιας συμμαχίας κρατών που θα εφαρμόσουν τέτοια πολιτική και νομοθεσία.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία, εκτός από την «υπαρξιακά επιτακτική ανάγκη» αποφυγής της κλιματικής καταστροφής, παραμονεύει και ο κίνδυνος πολέμου [9].
Η απαγόρευση δεν είναι μόνο η «ιδανική» λύση. Είναι και ένα αίτημα που μπορεί να κινητοποιήσει. Που μπορεί να μετουσιωθεί σε κίνημα που – ακόμα κι αν δεν κερδίσει την άμεση πραγματοποίηση του κεντρικού του στόχου – μπορεί να μειώσει την τοξικότητα του «υδρογονοανθρακοποιημένου» Κυπριακού προβλήματος και των έκρυθμων ελληνοτουρκικών σχέσεων για τις ΑΟΖ της Α. Μεσογείου.
Ένα τέτοιο κίνημα σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία μπορεί να τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια της πολεμόχαρης ελίτ των τριών χωρών και των άλλων δυνάμεων που στέλνουν τα πολεμικά τους στην Α. Μεσόγειο, για να καθορίσουν ποιοι «δικαιούνται» να εκμεταλλευτούν τους καταστροφικούς για το κλίμα υδρογονάνθρακες της. Θα αποτελέσει επίσης ισχυρό παράγοντα προσέγγισης των απλών ανθρώπων στις δύο κοινότητες της Κύπρου.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ Ή ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;
Η αποτυχία προσαρμογής στην κλιματική κρίση, η αποτυχία διαχείρισης του αναπόφευκτου, προκαλεί τοπικά προβλήματα, που μπορεί να είναι αναστρέψιμα, μέσα από την αλλαγή οικονομικής πολιτικής ή κυβέρνησης κ.ο.κ. Τέτοια – τοπικά και αναστρέψιμα – είναι τα προβλήματα με τα οποία παραδοσιακά ασχολούνται οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Αντίθετα, κάθε τοπική αποτυχία λήψης μέτρων μετριασμού της κλιματικής κρίσης, αποφυγής του μη διαχειρίσιμου, η αποτυχία ελάττωσης των εκπομπών αλλά και η εξόρυξη και πώληση ορυκτών καυσίμων για να καούν αλλού, έχουν παγκόσμια και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Το γεγονός αυτό ξεπερνά τη φιλοσοφία και τον τρόπο δράσης των περισσότερων περιβαλλοντικών οργανώσεων, καθιστώντας το το κεντρικό, καθοριστικό πολιτικό ζήτημα της εποχής μας.
Τα ως τώρα αποτελέσματα της αποτυχίας προσαρμογής, της αμέλειας διαχείρισης των αναπόφευκτων πια επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης μπορούν να παρομοιαστούν με πρόκληση τοπικής σωματικής βλάβης. Όμως η μη λήψη αποτελεσματικών μέτρων αποφυγής του μη διαχειρίσιμου ισοδυναμεί με απόπειρα εξόντωσης του παγκόσμιου πολιτισμού. Έτσι πρέπει να μετρούμε την ενοχή των κυβερνήσεων των αναπτυγμένων χωρών που αδιαφορούν για την «αποφυγή του μη διαχειρίσιμου», την αποφυγή μιας κλιματικής κρίσης εκτός ελέγχου [10].
Όπως επαναλαμβάνουν οι σχετικές επιστημονικές ανακοινώσεις, ο βασικός τρόπος μετριασμού του κινδύνου κλιματικής καταστροφής είναι η ταχύτατη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Γι’ αυτό η ενοχή των κυβερνήσεων που συγκρούονται για το ποια θα πουλήσει στην παγκόσμια αγορά τους υδρογονάνθρακες της Α. Μεσογείου είναι κατά παρασάγγας μεγαλύτερη από την χωρίς αντίκρισμα ρητορεία ότι θα μειώσουν τις δικές τους εσωτερικές εκπομπές.
«ΤΟ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ»
Πέρασαν είκοσι χρόνια από τότε που ο ΓΓ του ΟΗΕ παρατηρούσε πως «Η Κλιματική Αλλαγή δεν είναι απλά περιβαλλοντικό πρόβλημα«. Ωστόσο, αυτό το «πιστεύουν υπερβολικά πολλοί άνθρωποι ακόμα«, συμπλήρωνε το 2006. Πολλά κείμενα του ΟΗΕ χαρακτηρίζουν την κλιματική κρίση ως «το καθοριστικό ζήτημα της εποχής μας«. Ένα ζήτημα – προσθέτουμε εμείς, αφού ο ΟΗΕ φυσικά δεν μπορεί – που έχει πρόσημο οικονομικά καπιταλιστικό, και πολιτικά δεξιό.
Για αυτό και το μόνο αποτελεσματικό αντίπαλο δέος έχει πρόσημο ταξικό-εργατικό και αριστερό. Στην Ελλάδα το Μέρα25 κινείται προς τη κατεύθυνση της κατάργησης των ερευνών και των νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης. Στην Κυπριακή Δημοκρατία, η πετυχημένη διαδήλωση στις 25 Σεπτέμβρη 2021, στα πλαίσια της παγκόσμιας κινητοποίησης της νεολαίας για την κλιματική κρίση, έδειξε πως υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ένα τέτοιο κίνημα. Σε αυτήν συμμετείχαν κύρια περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η δύναμη ωστόσο που μπορεί και οφείλει να εξηγήσει στη νεολαία, στους εργαζόμενους και στους χώρους δουλειάς την ανάγκη για νομική απαγόρευση ερευνών και νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης υδρογονανθράκων, και να τους κινητοποιήσει για να την προωθήσει στην Βουλή, είναι η Αριστερά, το ΑΚΕΛ.
Το φυσικό αέριο [11] της Α. Μεσογείου, δεν λειτούργησε, όπως δείχνει να ελπίζει ακόμα το ΑΚΕΛ, ως παράγοντας προώθησης της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Αντίθετα στάθηκε ο βασικότερος παράγοντας όξυνσης της σύγκρουσης των ελίτ, και κλιμάκωσης του εθνικισμού. Το να περιμένουμε ακόμα «να αξιοποιηθεί το φυσικό αέριο για να καταστεί κίνητρο για τη λύση του Κυπριακού» (Αντρος Κυπριανού στις 9 του Γενάρη του 2021), παρόλο που αυτό προσθέτει στους κινδύνους για το μέλλον της ανθρωπότητας, αποτελεί τοπική ιδιοτέλεια και σε τελική ανάλυση υποταγή στην απαράδεκτη «κλιματική» και «εθνική» ατζέντα του ελληνοκυπριακού καπιταλισμού.
ΤΟ ΑΚΕΛ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΝΟΙΩΘΕΙ ΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟ
Μπορεί να ήταν επί διακυβέρνησης ΑΚΕΛ που ξεκίνησε η προσπάθεια εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων της Α. Μεσογείου. Το 2011 όμως το φυσικό αέριο θεωρούνταν ακόμα σαν η «γέφυρα» [12] για την μετάβαση από τα πιο ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα (ορυκτός άνθρακας, πετρέλαιο) στην καθαρή, χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ενέργεια. Μετά από δέκα πολυτάραχα αλλά και χαμένα χρόνια όπως τα χαρακτηρίζει η Greta Thunberg, βλέπουμε ακόμα και συντηρητικές οργανώσεις όπως ο Δ.Ο.Ε. και ο ΟΗΕ να μην θεωρούν πια το φυσικό αέριο τόσο σαν «γέφυρα», σαν μέρος της λύσης – όπως σε πείσμα όλων επιμένει η Υπ. Ενέργειας [13] – αλλά σαν μέρος του προβλήματος απαλλαγής από όλα τα ορυκτά καύσιμα.
Δεν υπάρχει οπότε λόγος να νοιώθει υπεύθυνο το ΑΚΕΛ επειδή η αναζήτηση υδρογονανθράκων ξεκίνησε επί διακυβέρνησης του. Θα είναι όμως υπόλογο αν δεν αναγνωρίσει άμεσα ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα και δεν προσαρμόσει σε αυτήν την πολιτική του: Δεν αρκεί πια να είναι μια συμβιβαστική φωνή φιλειρηνικής συνεκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων απέναντι στην πολεμόχαρη Δεξιά που βλέπει τους υδρογονάνθρακες σαν «δικούς της».
Για την ειρήνη σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία και, πάνω από όλα, για το μέλλον της ανθρωπότητας: κινητοποίηση κατά των φονικών επιλογών της Δεξιάς και δια νόμου απαγόρευση των ερευνών και νέων εγκαταστάσεων εξόρυξης υδρογονανθράκων.
[1] Η στάση της Σεμίνας Διγενή εξηγείται και από την πολιτική του ΚΚΕ για τους υδρογονάνθρακες της Α. Μεσογείου: δεν το απασχολεί η επίδραση τους στην Κλιματική Κρίση αλλά αρκείται στην διαπίστωση – τυπικά σωστή αλλά πέρα για πέρα εκτός χρόνου – ότι τη μερίδα του λέοντος των κερδών από την εκμετάλλευση τους θα καταλήξει στις πολυεθνικές ορυκτών καυσίμων, αντί να την καρπωθούν οι λαοί της περιοχής.
[2] Βλέπε για παράδειγμα ειρωνική ανάρτηση αριστερού σχολιαστή, στην οποία υπάρχει ο υπαινιγμός πως η επιμονή στην κλιματική κρίση σχετίζεται με μεγάλα καπιταλιστικά συμφέροντα:
«Ελάτε στο γαϊτανάκι ενάντια στην κλιματική αλλαγή… καθούμαστιν να κάμνουμεν παγκάρτες και σχόλια στες παγκάρτες, τζ̆αι σχόλια επί σχολίων, για την κλιματικήν αλλαγήν. Επειδή τζ̆αι η κλιματική αλλαγή φέρνει κέρδος σε μιαν κατηγορίαν πράσινης κερδοφορίας;«
Αυτά θυμίζουν, εκτός από την κλιματική κρίση, την άρνηση της πανδημίας από τη Δεξιά του Τραμπ στις ΗΠΑ. Οι οπαδοί του αντιμετώπιζαν την πανδημία σαν συνωμοσία της βιομηχανίας φαρμάκων για να πουλήσει εμβόλια και διαγνωστικά τεστ. Είναι φυσικά γεγονός ότι η Big Pharma, και οι «πράσινοι» μεγαλοκαπιταλιστές βλέπουν την πανδημία και την κλιματική κρίση σαν ευκαιρία για κερδοσκοπία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τις «κατασκεύασαν» κιόλας. Αντίθετα το πρόβλημα με αυτούς είναι ότι όχι μόνο δεν είναι ικανοί να τις αντιμετωπίσουν, αλλά αποτελούν εμπόδιο στην αντιμετώπιση τους.
[3] Ο Μητσοτάκης και άλλοι πολιτικοί ηγέτες εκμεταλλεύονται την ψευδή εντύπωση πως τα τελευταία ακραία καταστροφικά φαινόμενα εξέπληξαν ακόμα και τους επιστήμονες. Παράδειγμα αυτής της παρεξήγησης, άρθρο στους New York Times, 8/11/2019 με τίτλο «Πως οι επιστήμονες έκαναν ένα τόσο μεγάλο λάθος για την κλιματική αλλαγή» («How Scientists Got Climate Change So Wrong»).
Απαντήσεις σε αυτό και σε άλλες τέτοιες δημοσιεύσεις υπάρχουν στο «Did scientists get climate change wrong?» (YouTube), όπου διευκρινίζεται ότι οι επιστήμονες μιλούσαν ήδη «από την δεκαετία του 1980… για σημεία ανατροπής και ασταθή σημεία ισορροπίας (tipping points and unstable equilibria)«.
Επιπλέον, η επιστημονική κοινότητα θεωρούσε μικρή μεν αλλά σοβαρή την πιθανότητα ραγδαίας χειροτέρευσης της κλιματικής αλλαγής με τα συνακόλουθα ακραία φαινόμενα, όπως φαίνεται για παράδειγμα σε άρθρο γραμμένο πριν 10 ολόκληρα χρόνια: On Climate Jumps and Fat Tails.
«Fat tails» (παχιές ουρές): έτσι είναι γνωστή η ιδιομορφία της κλιματική αλλαγής να είναι σημαντικές οι πιθανότητες φαινομένων έστω και αν αυτά απέχουν πολύ από τα προβλεπόμενα ως πιθανότερα. Στο γραφικό που ακολουθεί η αριστερή γραφική παράσταση απεικονίζει την λεγόμενη «κανονική κατανομή», δηλαδή την πιο συνηθισμένη κατανομή πιθανοτήτων για πολλά φαινόμενα, αυτή που από συνήθεια θεωρούμε ότι ισχύει για όλα τα φαινόμενα που αφορούν πιθανότητες και στατιστικές. Στα δεξιά η ασυνήθιστη, αντιβαίνουσα στη διαίσθηση μας, κατανομή πιθανοτήτων για φαινόμενα σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
Προσέξτε το σχήμα, την «παχιά ουρά», του δεξιού άκρου της δεύτερης κατανομής πιθανοτήτων (που δεν αφορά μόνο την άνοδο της θερμοκρασίας για δεδομένη ποσότητα εκπομπών, όπως σημειώνεται στο γραφικό, αλλά και την πιθανότητα εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων). Δείχνει ότι αυτές οι πιθανότητες εκμηδενίζονται πολύ πιο αργά (πέντε φορές πιο αργά στο παράδειγμα) από αυτές στις συνηθισμένες κατανομές πιθανοτήτων, όπως αυτή στα αριστερά.
Τα γραφικά είναι παρμένα από το άρθρο «The ‘Fat Tail’ of Climate Change Risk«, που αναφέρεται χαρακτηριστικά σε «μια υψηλότερη πιθανότητα πολύ μεγαλύτερης θέρμανσης από τον μέσο όρο, από όσο θα αναμέναμε σύμφωνα με τις τυπικές στατιστικές παραδοχές» και εξηγεί τη σημασία των «παχιών ουρών» με τρόπο προσιτό (αγνοήστε ωστόσο την εμπιστοσύνη του συγγραφέα σε λύσεις βασισμένες στους «μηχανισμούς της αγοράς.)
Με άλλα λόγια ο Μητσοτάκης και οι επιστήμονες επιτελείς του δεν δικαιούνται να ισχυριστούν πως κανείς δεν περίμενε τόσο επικίνδυνες εξελίξεις.
[4] Η προσαρμογή και ο μετριασμός είναι ένας πολύ σημαντικός διαχωρισμός δύο τρόπων αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που τα δύο συμπίπτουν: «η προσαρμογή και ο μετριασμός της κλιματικής κρίσης είναι συνήθως αντικείμενο χωριστών πρότζεκτ, αλλά… κάποιες παρεμβάσεις στην χρήση της γης μπορούν να είναι επωφελής και στην προσαρμογή και στον μετριασμό» γράφει η εισαγωγή σε βιβλίο σχετικό με δασική ανάπτυξη. Σε φαινόμενα όπως οι δασικές πυρκαγιές, των οποίων το μέγεθος και η σφοδρότητα έχει επηρεαστεί από την κλιματική κρίση, η αντιμετώπιση τους αφορά προφανώς την προσαρμογή, με σκοπό τη διαχείριση του αναπόφευκτου, για τοπικό όφελος. Όμως καθώς τα δάση απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, το κύριο αέριο θερμοκηπίου, η διατήρηση τους είναι και μορφή μετριασμού, με σκοπό την αποφυγή του αναπόφευκτου, προς παγκόσμιο όφελος.
[5] Όπως σε συντομία εξιστορεί ανακοίνωση του Αυγούστου 2019 στην ιστοσελίδα Κλιματική Κρίση.
[6] Η Δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στις 9/8/2021 για την «IPCC Working Group 1 Report on the Physical Science Basis of the Sixth Assessment» :
«Η σημερινή έκθεση της ομάδας εργασίας της IPCC [Διακυβερνητικής Ομάδας για τις Κλιματικές Μεταβολές] κρούει κόκκινο συναγερμό για την ανθρωπότητα. Τα σήματα κινδύνου είναι εκκωφαντικά, και τα στοιχεία είναι αδιαμφισβήτητα: οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από την καύση ορυκτών καυσίμων και την αποψίλωση των δασών πνίγουν τον πλανήτη μας και θέτουν δισεκατομμύρια ανθρώπων σε άμεσο κίνδυνο. Η Πλανητική Υπερθέρμανση επηρεάζει κάθε περιοχή της Γης, με πολλές μεταβολές να καταλήγουν μη αναστρέψιμες.«
[7] Η διατύπωση της προέδρου της ΕΥΚ «το φυσικό αέριο είναι το καθαρότερο των υδρογονανθράκων» (αντί να το χαρακτηρίσει λιγότερο βρώμικο…) θυμίζει πονηρές διαφημίσεις μεγάλων εταιριών ορυκτών καυσίμων. Μάλιστα μια Αγγλική ρυθμιστική αρχή έχει απαγορέψει σε μια τέτοια εταιρεία να χρησιμοποιεί παρόμοια ορολογία στις διαφημίσεις της. Δες «Gas is ‘not a low-carbon fuel’, UK watchdog rules» στους Financial Times και επίσης το «Oil company forced to backtrack on claims gas is low carbon«.
[8] Ο Stiglitz αναλύει πως και γιατί η μετατροπή σε αχρηστευμένα στοιχεία ενεργητικού («stranded assets») δεν εξαρτάται μόνο από καθαρά οικονομικούς παράγοντες, αλλά και από την οικονομική και πολιτική ισχύ αυτών που έχουν επενδύσει σε αυτά. Αυτό πρέπει να προβληματίσει εκείνους στο χώρο της Αριστεράς που διατείνονται ότι οι υδρογονάνθρακες που διεκδικεί η ελίτ της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν (θα) συμφέρουν οικονομικά, και άρα δεν χρειάζεται να μας απασχολούν ως επιταχυντής της κλιματικής κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα, αφού οι τρέχουσες μικροοικονομικές εκτιμήσεις δεν ευνοούν την αξιοποίησή τους. Για τα «stranded assets« βλέπε επίσης «Υδρογονάνθρακες Ανατολικής Μεσογείου: Υποψήφιοι ναυαγοί».
[9] Η σύγκρουση για τους υδρογονάνθρακες της Α. Μεσογείου ήταν επίσης αιτία για να εντείνουν διάφορα κράτη την παρέμβασή τους στον Λιβυκό εμφύλιο.
[10] Η πρόσφατη COP-26 έχει χαρακτηριστεί από τον οικονομολόγο Michael Roberts ως COP-OUT 26, ότι δηλαδή η χρησιμότητα της για τις κυβερνήσεις των μεγάλων κρατών είναι να καταφέρουν να την κάνουν με ελαφριά πηδηματάκια.
[11] Αξίζει να σημειώσουμε πως κατά κανόνα αναφέρονται όχι στο φυσικό αέριο αλλά στους υδρογονάνθρακες της Α. Μεσογείου, και καθόλου τυχαία: στους υδρογονάνθρακες συμπεριλαμβάνεται, εκτός από το φυσικό αέριο και το ακόμα πιο ρυπογόνο πετρέλαιο, το οποίο δεν θα περιφρονήσουν βέβαια, αν εντοπιστεί.
[12] Βλέπε για παράδειγμα, από την σχετική «ανεμελιά» του έτους 2016, τη μελέτη Natural Gas as a Bridge Fuel – Measuring the Bridge που γράφει:
«Οι υποστηρικτές του φυσικού αερίου το χαρακτηρίζουν ως καύσιμο “γέφυρα”. Η οπτική τους προβλέπει ότι θα χρησιμοποιήσουμε το φυσικό αέριο επί του παρόντος για να πετύχουμε άμεσες βραχυπρόθεσμες μειώσεις των αερίων θερμοκηπίου, αντικαθιστώντας την ενέργεια από άνθρακα, και στη συνέχεια θα μειώσουμε ή θα τερματίσουμε την εξάρτηση από το φυσικό αέριο εντός ενός χρονικού διαστήματος, ώστε να κλειδώσουμε την μακροπρόθεσμη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. Ποιο όμως είναι το μέγεθος αυτής της γέφυρας; Σε ποιο χρονικό σημείο θα πρέπει να σταματήσουμε την ανάπτυξη νέων υποδομών φυσικού αερίου; Πώς καθιστούμε τη χρήση φυσικού αερίου επωφελή χωρίς να τη μετατρέψουμε σε μακροπρόθεσμο πρόβλημα;«
Στα ερωτήματα αυτά υπάρχει μια πρόσφατη και ξεκάθαρη απάντηση που μπορούμε να υιοθετήσουμε δεδομένου του κύρους και της συντηρητικότητας ακόμα αυτών που την έδωσαν. Δ.Ο.Ε./IEA και Γ.Γ. των ΟΗΕ, στην πράξη λένε το εξής: η «γέφυρα» εξυπηρετείται πλέον – και με το παραπάνω – από τις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις εξόρυξης φυσικού αερίου. Δεν χρειάζονται οι όποιες πρόσθετες.
[13] Η Υπουργός Ενέργειας σε Συνέντευξη στον Πολίτη της 16/8/2021:
«[ερώτηση] Υπάρχει η προοπτική νέων αδειοδοτήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ; Το φυσικό αέριο είναι ένα καύσιμο που αφορά το παρελθόν;
[Πηλείδου] Ναι, υπάρχουν τέτοιες προοπτικές, καθώς το φυσικό αέριο είναι το καύσιμο γέφυρα που θα οδηγήσει την παγκόσμια κοινότητα στη μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία ουδέτερων εκπομπών άνθρακα«.
Όμως το φυσικό αέριο ήδη λειτουργεί εδώ και χρόνια σαν «γέφυρα» – προφανώς κιόλας αναποτελεσματικά, όπως δείχνουν τα πράγματα – αντικαθιστώντας τον ορυκτό άνθρακα και το πετρέλαιο. Η υποκρισία της Πηλείδου φαίνεται ακόμα όταν θυμηθούμε ότι ενώ εδώ και αρκετά χρόνια το φυσικό αέριο προορίζονταν να αντικαταστήσει το πιο ρυπογόνο ακάθαρτο πετρέλαιο και μαζούτ στην ηλεκτροπαραγωγή, χωρίς να χρειάζεται βέβαια το φυσικό αέριο να είναι εγχώριας παραγωγής, αλλά η κυβέρνηση του Συναγερμού δεν έκανε καμμιά προσπάθεια να λειτουργήσει αυτή η επωφελής «γέφυρα».
Το πραγματικό διακύβευμα είναι αν τα ήδη γνωστά και υπό εκμετάλλευση αποθέματα μπορούν να λειτουργήσουν κατά τρόπο και σε χρόνο «γέφυρας» που δεν θα οδηγεί κατευθείαν στην κλιματική καταστροφή. Είναι βέβαιο πάντως πως δεν χρειάζονται νέες εκμεταλλεύσεις, όταν το μεγαλύτερο μέρος των ήδη γνωστών και υπό εκμετάλλευση κοιτασμάτων θα πρέπει να παραμείνει κάτω από τη γη.
anatropimag.wordpress.com 